ASTIM HASTALIĞI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Astım çocukluk çağının en sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Ülkemizde her 10-15 çocuktan birinde astıma benzer bulgular vardır. Kesin astım tanısı koymak kolay değildir. Erişkin ve çocuk astımı arasında hastalığın öyküsü, fizik muayene bulguları, hırıltı yapan diğer hastalıklar, astımı ağırlaştıran faktörler, kullanılacak ilaçlar ve dozları, hastalığın sonucu bakımından önemli farklar vardır
ASTIM NEDİR?
Astım, solunum yollarının ataklar halinde gelen tıkanmaları ile kendini gösteren kronik bir hastalığıdır. Astımda solunum yollarının şişmesi ve tıkaçların oluşması sonucu havanın akciğerlere girip çıkması engellenir. Hastalar ataklar arasında kendilerini iyi hissederler. Ataklar sırasında öksürük, göğüste sıkışma hissi, solunumda hızlanma, hırıltı ve nefes darlığı olur. Astımlı hastalar çevredeki birçok maddeye astımlı olmayanlara göre daha duyarlıdır. Bu uyarılar hastalarda hırıltı ve öksürüğe yol açar.
ASTIM AİLEVİ BİR HASTALIK MIDIR?
Astım bazı ırsi faktörlerin ve çevre faktörlerinin etkisiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Ailesinde allerjik hastalık olanlarda astım görülme olasılığı daha fazladır. Bir ebeveyninde astım ve allerji öyküsü olan çocukta astım riski %33, her iki ebeveyninde astım ve allerji öyküsü olan çocukta astım riski %60’tır.
HER ASTIMLI ÇOCUK ALLERJİK MİDİR?
Allerjenler astım atağına neden olan faktörlerden sadece biridir. Astımı olan herkesin allerjik, allerjik olan herkesin astımlı olması gerekmez. Çocuklarda astımın %80’i allerjik nedenlere bağlıdır. %20’sinde ise allerjik bir etken gösterilemez. Erişkinlerde ise allerjik bir nedenin gösterilemediği astımlı vaka oranı çok daha yüksektir.
Allerjen nedir?
Kişide astım atağını başlatan faktörlerden biri de allerjenlerdir. Evde veya dışarıda birçok allerjen astımı başlatabilir. Bunların önemli olanları:
Polenler
Mantar sporları (küf)
Hayvan tüyleri
Ev tozu akarları
Hamamböceği
Bazı besinler: Süt, yumurta, fıstık, fındık, balık, buğday, soya gibi
ÇEVRESEL FAKTÖRLER ASTIMA NEDEN OLABİLİR Mİ?
Evet, bazı maddeler solunum yolunu tahriş ederek astım yakınmalarının başlamasına veya artmasına neden olurlar. Bunlar:
Kuvvetli kokular ve parfüm gibi spreyler, ev temizlik malzemeleri, yemek kokuları, boya ve cila kokuları
Kömür, tebeşir tozu, pudra gibi diğer kimyasal maddeler
Hava kirliliği
Sigara dumanı
Hava ısısı, basınç, nem ve rüzgar gibi hava değişimleri
ÇOCUKLARDA ASTIM HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR?
Çocuklarda astım belirtileri nelerdir?
Çocuklar yakınmalarını belirtemediklerinden tanı daha çok anne ve babanın ifadesine göre konulur. Sürekli veya ataklar halinde gelen öksürük, astım için ipucu olmalıdır. Bunun dışında tekrarlayan hırıltı ve nefes darlığı astımı düşündürmelidir.
Öksürük:
Astım öksürüğü kuru, inatçı ve tekrarlayıcıdır. Nöbetler halinde gelir, sıklıkla gece ve sabaha karşı başlayıp çocuğu uykudan uyandırabilir.
Hırıltı:
Astımın en önemli bulgularından biridir. Özellikle nefes verirken göğüsten ıslık sesine benzer bir ses duyulur. Ancak her hırıltı astım değildir. Özellikle yaşamın ilk iki yılında bebeklerde solunum yolu infeksiyonları sıktır ve hırıltılı bir seyir gösterir. Bu nedenlerle, özellikle tekrarlayan hırıltılarda astım akla getirilmelidir.
Nefes darlığı:
Sık nefes alma ve bebeklerde karnın, çocuklarda göğsün körük gibi inip kalkması ile kendini belli eder.
Astımlı çocuğun muayene bulguları nelerdir?
Astımlı çocuğun muayene bulguları astım atağı dışında tamamen normal olabilir. Ancak muayenede egzema, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve hapşırıkla kendini belli eden allerjik nezle ve hırıltılı solunum olan çocuklarda astım akla gelmelidir.
Çocukluk çağı astımında en önemli risk faktörü nedir?
Astım için bilinen en önemli risk faktörü allerjilerin varlığıdır.
Çocukta allerjiyi tanıtıcı özellikler nelerdir?
Ailede özellikle anne-baba-kardeşlerde allerjik hastalık varlığı
Çocukta özellikle egzema ve allerjik göz ve burun nezlesi gibi diğer allerjik hastalıkların bulunması
Deri testleri veya bazı kan testleri ile allerjinin saptanmasıdır.
ASTIM HASTALIĞI TANISI KOYARKEN HANGİ LABORATUVAR TETKİKLERİNDEN YARARLANILIR?
Allerjinin varlığını araştırmak üzere deri testleri veya bazı kan testleri
Soluk alıp-vermeyi sağlayan akciğerlerin solunum kapasitesini değerlendirmek üzere solunum fonksiyon testlerinin yapılması
Akciğer filmi çekilmesi
Astımın başka hastalıklardan ayırıcı tanısını yapmak için kan analizleri, boğaz veya balgam kültürü, ter testi, daha ayrıntılı görüntüleme yöntemleri gibi ek testler yapılması gerekebilir.
Astım çocukluk çağının en sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Ülkemizde her 10-15 çocuktan birinde astıma benzer bulgular vardır. Kesin astım tanısı koymak kolay değildir. Erişkin ve çocuk astımı arasında hastalığın öyküsü, fizik muayene bulguları, hırıltı yapan diğer hastalıklar, astımı ağırlaştıran faktörler, kullanılacak ilaçlar ve dozları, hastalığın sonucu bakımından önemli farklar vardır
ASTIM NEDİR?
Astım, solunum yollarının ataklar halinde gelen tıkanmaları ile kendini gösteren kronik bir hastalığıdır. Astımda solunum yollarının şişmesi ve tıkaçların oluşması sonucu havanın akciğerlere girip çıkması engellenir. Hastalar ataklar arasında kendilerini iyi hissederler. Ataklar sırasında öksürük, göğüste sıkışma hissi, solunumda hızlanma, hırıltı ve nefes darlığı olur. Astımlı hastalar çevredeki birçok maddeye astımlı olmayanlara göre daha duyarlıdır. Bu uyarılar hastalarda hırıltı ve öksürüğe yol açar.
ASTIM AİLEVİ BİR HASTALIK MIDIR?
Astım bazı ırsi faktörlerin ve çevre faktörlerinin etkisiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Ailesinde allerjik hastalık olanlarda astım görülme olasılığı daha fazladır. Bir ebeveyninde astım ve allerji öyküsü olan çocukta astım riski %33, her iki ebeveyninde astım ve allerji öyküsü olan çocukta astım riski %60’tır.
HER ASTIMLI ÇOCUK ALLERJİK MİDİR?
Allerjenler astım atağına neden olan faktörlerden sadece biridir. Astımı olan herkesin allerjik, allerjik olan herkesin astımlı olması gerekmez. Çocuklarda astımın %80’i allerjik nedenlere bağlıdır. %20’sinde ise allerjik bir etken gösterilemez. Erişkinlerde ise allerjik bir nedenin gösterilemediği astımlı vaka oranı çok daha yüksektir.
Allerjen nedir?
Kişide astım atağını başlatan faktörlerden biri de allerjenlerdir. Evde veya dışarıda birçok allerjen astımı başlatabilir. Bunların önemli olanları:
Polenler
Mantar sporları (küf)
Hayvan tüyleri
Ev tozu akarları
Hamamböceği
Bazı besinler: Süt, yumurta, fıstık, fındık, balık, buğday, soya gibi
ÇEVRESEL FAKTÖRLER ASTIMA NEDEN OLABİLİR Mİ?
Evet, bazı maddeler solunum yolunu tahriş ederek astım yakınmalarının başlamasına veya artmasına neden olurlar. Bunlar:
Kuvvetli kokular ve parfüm gibi spreyler, ev temizlik malzemeleri, yemek kokuları, boya ve cila kokuları
Kömür, tebeşir tozu, pudra gibi diğer kimyasal maddeler
Hava kirliliği
Sigara dumanı
Hava ısısı, basınç, nem ve rüzgar gibi hava değişimleri
ÇOCUKLARDA ASTIM HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR?
Çocuklarda astım belirtileri nelerdir?
Çocuklar yakınmalarını belirtemediklerinden tanı daha çok anne ve babanın ifadesine göre konulur. Sürekli veya ataklar halinde gelen öksürük, astım için ipucu olmalıdır. Bunun dışında tekrarlayan hırıltı ve nefes darlığı astımı düşündürmelidir.
Öksürük:
Astım öksürüğü kuru, inatçı ve tekrarlayıcıdır. Nöbetler halinde gelir, sıklıkla gece ve sabaha karşı başlayıp çocuğu uykudan uyandırabilir.
Hırıltı:
Astımın en önemli bulgularından biridir. Özellikle nefes verirken göğüsten ıslık sesine benzer bir ses duyulur. Ancak her hırıltı astım değildir. Özellikle yaşamın ilk iki yılında bebeklerde solunum yolu infeksiyonları sıktır ve hırıltılı bir seyir gösterir. Bu nedenlerle, özellikle tekrarlayan hırıltılarda astım akla getirilmelidir.
Nefes darlığı:
Sık nefes alma ve bebeklerde karnın, çocuklarda göğsün körük gibi inip kalkması ile kendini belli eder.
Astımlı çocuğun muayene bulguları nelerdir?
Astımlı çocuğun muayene bulguları astım atağı dışında tamamen normal olabilir. Ancak muayenede egzema, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve hapşırıkla kendini belli eden allerjik nezle ve hırıltılı solunum olan çocuklarda astım akla gelmelidir.
Çocukluk çağı astımında en önemli risk faktörü nedir?
Astım için bilinen en önemli risk faktörü allerjilerin varlığıdır.
Çocukta allerjiyi tanıtıcı özellikler nelerdir?
Ailede özellikle anne-baba-kardeşlerde allerjik hastalık varlığı
Çocukta özellikle egzema ve allerjik göz ve burun nezlesi gibi diğer allerjik hastalıkların bulunması
Deri testleri veya bazı kan testleri ile allerjinin saptanmasıdır.
ASTIM HASTALIĞI TANISI KOYARKEN HANGİ LABORATUVAR TETKİKLERİNDEN YARARLANILIR?
Allerjinin varlığını araştırmak üzere deri testleri veya bazı kan testleri
Soluk alıp-vermeyi sağlayan akciğerlerin solunum kapasitesini değerlendirmek üzere solunum fonksiyon testlerinin yapılması
Akciğer filmi çekilmesi
Astımın başka hastalıklardan ayırıcı tanısını yapmak için kan analizleri, boğaz veya balgam kültürü, ter testi, daha ayrıntılı görüntüleme yöntemleri gibi ek testler yapılması gerekebilir.